توابع انتقالی و پهنه‌بندی عنصر آهن در بذر گندم و خاک برخی مزارع جنوبی استان خوزستان

این پژوهش به‌منظور ایجاد توابع انتقالی و پهنه‌بندی عنصر آهن در بذر و شناخت عوامل موثر بر جذب آن در برخی مزارع گندم مناطق جنوبی استان خوزستان اجرا شد. بدین منظور در زمان رسیدگی گندم، از 121 مزرعه مناطق اهواز، دشت‌آزادگان، هندیجان، خرمشهر، ماهشهر، شادگان، رامهرمز و امیدیه به‌صورت وزنی نمونه‌برداری جفتی از خاک و بذر گندم انجام ونمونه ها برای اندازه‌گیری میزان آهن و برخی ویژگیهای خاک به آزمایشگاه ارسال شد. نتایج نشان داد، میانگین مقدار عنصر آهن در بذر و خاک، به‌ترتیب 5/56 و 56/12 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. بیش از 50 درصد از خاک‌های مورد مطالعه دارای میزان آهن کمتر از 10 میلی‌گرم در کیلوگرم بودند. غلظت آهن در بذر گندم با مقدار شوری خاک همبستگی مثبت و معنی‌دار (*74/0=r) داشت. بین مقدار آهن خاک با درصد رس (*73/0=r)، ظرفیت تبادل کاتیونی (*82/0=r)، فسفر (*75/0-=r) و شوری (**86/0=r) نیز همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت. به‌عبارت دیگر، عامل شوری دارای نقش مهمی در افزایش جذب آهن بوسیله گیاه بود. تابع انتقالی حاصل نشان داد که غلظت آهن در بذر رابطه (96/0=R2) معنی‌دار با ویژگی های شوری، فسفر و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک داشت. بررسی توزیع مکانی عنصر آهن در بذر و خاک نیز نشان داد که مدل کروی، از قابلیت مناسبی برای بیان پراکنش این عنصر در بذر و خاک برخوردار است.